Bebekte Gelişim

SAĞ BEYİN "SOSYAL BEYİN"
İnsan yavrusu, diğer memelilerden farklı olarak insan insana etkileşime çok açıktır. İnsan beyninin sağ ön bölgesi, kişinin kendi duygularını düzenler, başkalarının duygularını anlamasını ve sosyal açıdan uygun olmayan isteklerine gem vurmasını sağlar. Ancak, bebek doğduğunda onun sosyal bir varlık olmasını sağlayan beynin bu bölgesi henüz tam oluşmamıştır. Bu önemli bölgenin neredeyse tamamı doğumdan sonraki ilk 3 yıl içinde oluşur. Kısacası, bebekler sosyalleşme potansiyeliyle doğarlar, ama bu potansiyelin geliştirilmesi, kendilerine bakım veren kişiye bağlıdır.
İşte burada ebeveynlere büyük iş düşmektedir:
Bebeğin pozitif yaşantıları sosyal beyni geliştirir. Yetişkin, bebeğin ihtiyaçlarına doğru miktarda ilgi ve duygularına hassasiyet gösterebildiği ölçüde bebeğe pozitif duygular yaşatır.
İyi anneliğin tarifi: Bebeğin duygusunu anlamak
Onu sakinleştirmek: ses tonuyla, kucaklamayla, sallayarak, vb.
Bebekle iyi zaman geçirmek
Annesi bebeğinin ihtiyaçlarını karşılarken onun gözlerinin içine baktıkça, onu kollarına alıp sakinleştirdikçe, onunla yumuşak bir tonda konuştukça bebek annesine bağlanır. Aralarında sıcak duygular akmaya başlar. Bu olumlu deneyim bebeğin beyninde önemli sinirsel bağlantıların oluşmasını sağlar. Bunların sayesinde bebekte temel güven duygusu oluşur. "Ne zaman ihtiyacım olsa annem gelip beni rahatlatır": böyle düşünen bebekler daha sağlam bağlanmıştır.
Pozitif yaşantılar (göz kontağı, kucaklanmak, vb.) zevk veren salgıları artırır (dopamin, beta-endorfin), bunlar da sinir hücreleri arasındaki bağlantıları oluşturur. Bebeğin verdiği biyokimyasal reaksiyonlar, glukoz metabolizmasını artırır ve genler etkisini göstermeye başlar.
Özellikle sağ beynin gelişimi açısından ilk yıl kritik zamandır. 6-12 ay arası çok önemlidir, çünkü bağlanma bu dönemde gerçekleşir. 2. yılda ise sol beynin gelişimi ve sözel iletişim hızlanır.

-----------------------------------------------------------------------------------   Y.Y.---------------

Fırsat Pencereleri:
Beynimizin kullanılmayan alanlarındaki sinirsel bağlantılar kurulamaz ve doğuştan varolan sinir hücreleri de kullanılmadıkça ölür.
Bağlanma: İlk 3 yılda sosyal ilişki içinde olmayan bebek, beyninin orbitofrontal kısmını geliştiremiyor. Sonrasında düzelme umudu çok zayıf. İlerde duygusal ve davranışsal sorunlar yaşayan bireyler olurlar (depresyon, şiddet, madde bağımlılığı, cinsel sorunlar, yeme bozukluğu, vb.). Okul başarıları düşük olur (dikkat dağınıklığı, vb. ) Bu bölge sonradan zarar görenler ise başkalarının duygularını anlayamıyor, sosyopat olabiliyor.
Motor Gelişim: ilk 4 yıl
Konuşma: ilk 3 yıl
Matematik ve mantık: 0-4 yaş
Müzik: 3-12 yaş
Özetle:
-NE yaptığın: Bebekle karşılıklı ve sevecen ilişki, karşılıklı bağlanma
-NE ZAMAN yaptığın: İlk 3 yılda sosyal ilişki içinde olmayan bebek beyni gelişmiyor, sonra düzelme şansı çok zayıf.
-NASIL yaptığın : Sosyal ilişkiyi bebek için keyifli hale getirmeli ki, bebek bunu tercih etsin. Eğer yetişkin bebeğiyle olmaktan zevk alıyorsa, zaten otomatik olarak orbitofrontal korteksi geliştiren şeyleri yapıyordur.


Herkese Sağlıklı Bebekler...